Michalina zuch dziewczyna

Instalacja inspirowana jest postacią Michaliny Tatarkówny Majkowskiej – pierwszej kobiety, która rządziła Łodzią.

Instalacja nawiązuje do postaci Michaliny Tatarkówny Majkowskiej – włókniarki, która na przełomie lat 50/60. rządziła Łodzią. Tatarkówna-Majkowska ur. w 27.09.1908 r. związana była ze środowiskiem komunistycznym. W wieku trzech lat straciła matkę, do pierwszej pracy w fabryce poszła jako 14-letnia dziewczyna. Niezwykła umiejętność zjednywania sobie ludzi w połączeniu ze stanowczym charakterem, a może nie bez znaczenia była też jej uroda, spowodowały, że szybko zrobiła karierę w PPR i potem w PZPR. W latach 50. i 60. była kolejno I sekretarzem Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Łodzi i I sekretarzem KW PZPR dla miasta Łodzi.

Postać Tatarkówny-Majkowskiej, jaka wyłania się ze wspomnień jej współczesnych oraz źródeł archiwalnych, daleko jednak odbiega od wizerunku tzw. "partyjnego betonu". Mimo, iż to dzięki jej staraniom zrekonstruowano zniszczony przez hitlerowców pomnik Kościuszki, na terenie obozu Radogoszcz stworzono mauzoleum, wybudowano nowoczesne jak na tamte czasy osiedla, Michalina Tatarkówna-Majkowska nie istnieje w zbiorowej pamięci łodzian.

Instalacja składa się z napisu - gry słów "Michalina zuch dziewczyna" oraz ażurowych tkanin. Hasło nawiązuje do radzieckiego filmu Konstantina Judina z 1938 r., którego polski tytuł brzmi "Zuch dziewczyna", a w rosyjskiej wersji "diewuszka z charaktierom", co również jest znaczące.

Napis został powtórzony trzy razy, w różnym szyku zdania. Można go czytać od lewej do prawej lub z góry na dół. Poprzez zanikanie fragmentów słów, wyłaniają się nowe, jak "czyn" czy "duch". Na budynku zostały też umieszczone ażurowe, koronkowe flagi. W oknach zamontowane zostały ażurowe struktury nawiązujące do rękodzieła oraz pajęczej sieci. Motyw pajęczyny nawiązuje do Arachne - "matronki" prządek.

Komunistyczne idee, w które Tatarkówna-Majkowska zapewne szczerze wierzyła zagmatwały się w niekompetencji i prywatnych interesach aparatczyków trzymających władzę w totalitarnym państwie. W tę plątaninę wpleciony został życiorys Tatarkówny Majkowskiej, a dziś trudno rozwikłać i rozstrzygnąć tzw. kontrowersje wokół jej osoby.

projekt zrealizowany w ramach stypendium Prezydent Miasta Łodzi