PODEJRZANA

Wilda uchodzi za jedną z najniebezpieczniejszych dzielnic Poznania. Legenda dzielnicy i informacje znalezione w internecie, naprowadziły mnie na problem przestępstwa i zbrodni, a co za tym idzie oprawcy i ofiary. Gdybyśmy spróbowali wyobrazić sobie brutalnego przestępcę, chyba mało kto postawiłby w tej roli wątłą blondynkę czy w ogóle kobietę. Potwierdza to też fakt, że kobiety dokonują ok. 10% ogółu przestępstw w Polsce, a znacznie częściej padają ich ofiarami.

Fenomen tak dużej dysproporcji w przestępczości wśród kobiet i mężczyzn próbowano przez wieki wytłumaczyć na różne sposoby, m.in. poprzez teorie biologiczne, społeczne oraz feministyczne. Próbowano też wyszczególnić przestępstwa typowe dla kobiet, takie jak prostytucja. Także dzieciobójstwo, w tym aborcja, zawsze surowo karane. Literatura pełna jest sprzecznych wytłumaczeń kobiecych skłonności do przestępstw, raz dowiadujemy się, że kobiety z natury są mniej zdolne do występków, z drugiej strony, że są bardziej podstępne, a jeśli popełniają zbrodnie, to bardziej bardziej okrutne niż mężczyźni. Także, że są wychowywane bez motywacji do agresji. Aktualne dane pokazują, że liczba kobiet przestępczyń i zbrodniarek wzrasta, być może w związku z postępującą emancypacją...

Swoim projektem chciałabym zadać pytanie o współczesny obraz przestępczyni w świadomości społecznej. Na ile zmienił się on w stosunku do źródeł historycznych. Czy mieszkańcy Wildy pamiętają w swojej dzielnicy, mieście przestępstwa z udziałem kobiet? W jakiej roli widziałyby siebie kobiety - przestępczyni czy ofiary, gdyby musiały wybierać?

Zapytałam więc za pomocą ankiety mieszkańców dzielnicy Wilda o to jak według nich może wyglądać przestępczyni (wiek, rysy twarzy, typ urody, waga, wzrost, wykształcenie, pochodzenie, narodowość), oraz do jakich przestępstw taka osoba byłaby zdolna. Na podstawie odpowiedzi mieszkańców powstały "portrety pamięciowe" przestępczyń - wytwory wyobraźni społeczeństwa. Wykonałam 9 portretów, które zostały rozwieszone na drzwiach, klatkach schodowych, podwórkach i słupach ogłoszeniowych dzielnicy Wilda. Szczególnie zainspirowała mnie tu wypowiedź mężczyzny, który stwierdził, że takie kobiety często zmieniają swój wygląd - kolor włosów, fryzurę, kolor oczu za pomocą soczewek, makijaż. Zaintrygowało mnie to stwierdzenie, bo chyba każda z nas ma choćby w swojej kosmetyczce mnóstwo "narzędzi" do zmiany wyglądu...

Oprócz akcji w dzielnicy miała miejsce wystawa w przeszklonym pawilonie na Wildzie. Podczas wernisażu goście mogli wykonać z przygotowanych elementów własny portret "kobiety podejrzanej". Wystawie towarzyszyło spotkanie dotyczące projektu oraz tematu przestępczości wśród kobiet, w którym wzięła udział dr Monika Sochańska-Frąckowiak, a prowadziła dziennikarka - Ludmiła Anannikova.